Schone naïviteit. 

Lees Sabines’ verhaal maar eens: zij geloofde al zeer snel dat Dutroux haar in zijn kelder beschermde tegen een gevaarlijke man, dat haar ouders geen losgeld wilden betalen en dat ze vermoord zou worden als iemand haar zag. Vraag het maar aan al wie ten oosten van de Berlijnse muur leefde. Bijna drie decennia lang verlangden ze ernaar om weer vrij te zijn, om hun leven van voor de scheiding tussen Oost en West te kunnen hervatten. Maar toen dat eindelijk weer mogelijk was, kwam men tot het besef dat niets nog was zoals voorheen. Het volk had een zeer verschillende “opvoeding”, levenswijze opgebouwd onder het (juk van) het communisme. In zekere zin waren ze gebrainwashed door het communisme, al moet dat niet persé een negatieve betekenis hebben. In zekere zin worden we allemaal geïndoctrineerd door één of andere cultuur, geloof. Indoctrinatie zit overal: ook wij worden dagelijks beïnvloed door de muziek waar we naar luisteren, door de journalist en documentairemaker die zijn woorden wikt en weegt, door de film of de serie waar we naar kijken, door het internet, door ons onderwijs, door de verkiezingscampagnes,… Nooit zullen we aan het juk van één of andere indoctrinatie ontsnappen.

---

Maar indoctrinatie is ook de voedingsbodem van vele oorlogen. Hitler jutte zijn volk op, indoctrineerde hen tot duizenden Duitsers een haat ontwikkelden tegen al wie niet “zuiver Arisch” was volgens hem.

Gisteren zag ik op Canvas een documentaire over “Les enfants de Daesh”; “de kinderen van IS”: één van de jongens die er zijn verhaal deed, was een Yezidi die op tienjarige leeftijd gevangen genomen werd door IS en “een opleiding” kreeg. Er werd hem verteld dat zijn familie ongelovig, afvallig was en dat hij was opgegroeid in leugens. Hij werd opgeleid om met IS mee te vechten. Tot hij zich écht kandidaat stelde om een zelfmoordaanslag te plegen, want als martelaar zou hij naar het Paradijs gaan. “Hoe kun je nu zo dom zijn om dat te geloven?” hoor ik verontwaardigd naast me. Maar ik begrijp het. Een kind van tien die dag in, dag uit hoort vertellen over het Paradijs, terwijl hij een harde wereld en veel leed rond zich ziet. Welke andere keuze heb je dan in dat verlossende Paradijs te geloven? Tenslotte: geloofden wij als kind niet ook allemaal in de Sint? Geloofden onze voorouders, slechts vier of vijf generaties geleden, niet dat God alles zag en op de dag des Oordeels, de dag van onze dood, zou beslissen of we naar de hemel of naar de hel zouden gaan?

Vele kleuters geloven tegenwoordig nog steeds dat er een boze heks in het bos woont, in de Middeleeuwen geloofde iedereen dat je behekst kon worden. Tegenwoordig weten we wel beter, en weten we dat het fenomeen van “behekst zijn” vaak veroorzaakt wordt door drugs, vormen van dementie en andere psychiatrische ziekten. Dat weten we omdat de wetenschap tegenwoordig veel verder staat dan in de middeleeuwen, omdat we er op school over leren en omdat er een uitgebreide gezondheidszorg is. Maar wie geen opleiding krijgt, die kan alleen geloven wat hem verteld wordt of wat hij zelf ervaart. En dan nog: is elke vorm van opleiding niet een zekere vorm van indoctrinatie? De Westerse opleiding die ik kreeg, mag dan wel “Mijn Waarheid” zijn, maar wat is “de Ultieme Waarheid”? Volgens mij bestaat die niet, iedereen heeft z’n eigen waarheid, gebaseerd op wat hij ervaart, meemaakt en als kind geleerd wordt.

En dan is het gevaarlijk om een kind in (pre-)oorlogse tijd te zijn. Als je dan met haat geïndoctrineerd wordt, dan word je een moordmachine. Het vraagt niet veel tijd om een kind te indoctrineren; uit de documentaire van gisteren leid ik af dat enkele weken kan volstaan. Maar ook volwassenen kunnen nog geïndoctrineerd worden, al vraagt dat wat meer tijd. Kijk maar naar de Afrikaanse bevolking: onze missionarissen hebben goed hun werk gedaan, het Christendom tiert er welig. Bullshit dus; “ma liberté de penser”.

Als kind las ik ooit een boek over een Afrikaanse kindsoldaat. De jonge tiener werd ontvoerd uit zijn dorp, keihard opgeleid om te vechten, en kreeg toen het bevel om voor de ogen van zijn ouders zijn jongere broer en zus neer te schieten omdat zij “bezeten waren door de duivel”. Die daad betekende meteen zijn lot: nooit zou hij nog kunnen terugkeren naar zijn dorp, het rebellenleger was het enige wat hij vanaf dat moment nog had. 15 à 20 jaar na het lezen van dat boek, herinner ik me het verhaal nog steeds, al weet ik de titel of auteur van het boek niet meer. Ik weet niet meer of het verhaal op waar gebeurde feiten gebaseerd is, maar ik geloof wel dat het een techniek is die door vele rebellengroepen wordt toegepast: mensen ontwortelen en laten uitsluiten uit hun geboortegemeenschap.

In de documentaire van gisteren werd er ook verteld over Yezidivrouwen die ontvoerd werden door IS en over de kinderen die hieruit geboren werden. Na de val van IS hebben die vrouwen de keuze gekregen: ofwel worden ze uitgestoten uit hun Yezidigemeenschap, ofwel keren ze terug naar hun gemeenschap en laten ze hun kind(eren) achter in een weeshuis. De kinderen worden (op heden toch) in geen geval geaccepteerd door de Yezidigemeenschap. Alsof deze vrouwen hun leven van “voor IS” terug kunnen oppakken, alsof die hele nachtmerrie zomaar uitgewist kan worden. Nooit zal het leven van de Yezidigemeenschap nog hetzelfde zijn. Vele mannen werden vermoord en de vrouwen die hun kind(eren) gedwongen achterlaten, zullen nooit nog dezelfde vrouwen zijn. Ook de jongens die door IS opgeleid werden in kampen, zullen nooit meer dezelfde zijn.

Maar laat me nu nog even verder gaan over de uitsluitingstechniek van rebellen: die kleuters, geboren uit verkrachte Yezidivrouwen, achtergelaten in weeshuizen: welke identiteit hebben zij? Op de dag dat IS de macht weer grijpt en die weeshuizen binnen valt, zullen ze die kinderen met open armen ontvangen. Zij zullen die kinderen een familie bieden waar ze zo naar verlangen. IS zal hen vertellen hoe hun moeders hen in de steek gelaten hebben. Welke identiteit zullen die kinderen aannemen denk je? Die van verstoten Yezidikind of die van de IS-gemeenschap? Herlees mijn zin vier regels terug nog eens: “Op de dag dat…”. Ik zeg heel bewust niet “Als IS de macht terug grijpt…” want IS zal de macht terug grijpen, daar ben ik van overtuigd. In de Iraakse en Syrische vluchtelingenkampen wordt er geen werk gemaakt van “deradicaliseren” , of “indoctrinatie tegen het IS-regime”, zoals je het ook zou kunnen noemen. IS groeit er dus ongestoord op in de vele kinderen, die straks als ze groot genoeg zijn, zich over de verstoten Yezidikinderen gaan ontfermen en daarmee genoeg kanonnenvoer hebben.