Img 1037

Het is een trieste constatering, maar oorlog is een constante metgezel geweest in het menselijk bestaan. Dus, te midden van deze alledaagse worsteling tussen oorlog en vrede, nodig ik je uit om met mij een diepgaand artikel te verkennen. Laten we samen graven in de complexiteit van menselijke relaties, machtsstructuren en de diepere lagen van onze samenleving. Een creatieve reis die ons wellicht dichter bij een wereld van vrede en begrip brengt, weg van de duisternis van oorlog. Een artikel over het doodsinstinct en oorlog, over een sinistere schaduw die door de geschiedenis heen over de mensheid is blijven hangen als een donkere wolk. Het lijkt een onvermijdelijke metgezel, een duister aspect van de menselijke natuur dat zich door de eeuwen heen heeft gemanifesteerd. Van de oudheid tot het heden, geen enkele religie, geen enkel land lijkt immuun te zijn voor de verwoestende kracht van oorlog.

In mijn persoonlijke zoektocht door het labyrint van het leven ben ik op vele paden geweest, en overal kwam het woord ‘oorlog’ naar voren als een angstaanjagende echo. Het roept vragen op over de diepgewortelde oorzaken en het tragische effect ervan op de menselijke ziel. Misschien is het meest verderfelijke aan oorlog de manier waarop het in onze hersenen is gegrift als een onvermijdelijkheid. Een diepgewortelde overtuiging dat dit deel uitmaakt van het mens-zijn, een noodlottige dans waar we gedoemd zijn aan deel te nemen. Maar moeten we ons neerleggen bij deze fatalistische kijk op oorlog?

Elke religie, met zijn nobele idealen van vrede en broederschap, heeft op de een of andere manier een geschiedenis doordrenkt van conflict en bloedvergieten. Wat is het dat mensen, in naam van overtuigingen en territorium, tot zulke verwoestende daden aanzet? Het lijkt erop dat oorlog diep geworteld is in de psyche van de mensheid, als een schimmige erfenis die we met ons meedragen. Maar moeten we deze erfenis accepteren als onvermijdelijk, als een onontkoombaar deel van onze menselijke conditie?

Het valt niet te ontkennen dat er machten achter de schermen zijn, onzichtbare regisseurs die de touwtjes van conflict in handen hebben. CEO’s  en ministers, gehuld in de schijnbaar ondoorgrondelijke wereld van belangen en geopolitiek, kunnen met een enkele beweging het lot van naties beïnvloeden, de wereld laten kantelen. Een wraakzuchtige CEO, een onverzettelijke leider – en voor je het weet, ontstaat er weer een conflict, een oorlog. Begrijpt het gros van het volk wel de complexe dans van belangen die voorafgaat aan het uitbreken van oorlog?

Neem bijvoorbeeld Putin, een figuur die als een goestendoendertje in de internationale politiek opereert. Het is bijna zover dat hij met een electrische impuls Oekraine zal lamleggen. Hoe verhouden dit soort daden zich tot de belangen van de bevolking? Wat zijn de schimmige mechanismen die worden geactiveerd wanneer een enkele persoon op zijn tenen wordt getrapt? De schimmige mechanismen die worden geactiveerd wanneer een enkele persoon op zijn tenen wordt getrapt, onthullen de complexe dans van macht, ego, en geopolitieke dynamiek. Hier zijn enkele aspecten die deze mechanismen in werking zetten:

    1. Ego en Trots: Wanneer individuen met aanzienlijke macht zich beledigd of gekrenkt voelen, kan hun ego en trots ernstig worden aangetast. Deze persoonlijke affronten kunnen leiden tot impulsieve en roekeloze beslissingen, waaronder het starten van conflicten.

    1. Belangen en Ressentiment: Achter de schermen van politiek en bedrijfsleven spelen persoonlijke en zakelijke belangen een cruciale rol. Als een machtige figuur zich benadeeld voelt in termen van winst, invloed of prestige, kan dit resulteren in ressentiment en wraakzuchtige acties.

    1. Machtsstructuren en Geopolitiek: In complexe machtsstructuren en geopolitieke relaties kunnen individuele conflicten escaleren tot grootschalige confrontaties. Een enkele dissonante noot kan een kettingreactie van gebeurtenissen in gang zetten, met diepgaande gevolgen voor internationale betrekkingen.

    1. Nationalisme en Identiteit: Leiders kunnen het nationalisme en de identiteit van hun bevolking manipuleren om steun te verwerven voor agressieve acties. Een bedreiging voor de eer of het welzijn van de natie kan snel leiden tot opgezweepte emoties en een roep om vergelding.

    1. Communicatie en Propaganda: Een gekrenkte leider kan gebruikmaken van communicatiekanalen en propaganda om hun versie van de gebeurtenissen te verspreiden. Het vormgeven van de perceptie van het publiek kan de steun voor oorlogszuchtige acties vergroten.

    1. Historische Bagage en Trauma: Diepgewortelde historische bagage en trauma’s kunnen de reacties van leiders sterk beïnvloeden. Een gevoel van historisch onrecht kan dienen als katalysator voor agressieve acties, gedreven door het verlangen naar herstel van vermeende eer.

    1. Militair-Industrieel Complex: In sommige gevallen kunnen economische belangen, met name in de militaire industrie, een rol spelen. Oorlog kan worden gezien als een lucratieve onderneming, waarbij degenen die profiteren van wapenproductie belang hebben bij voortdurende conflicten.

Deze schimmige mechanismen creëren een fragiele balans in de wereldpolitiek, waarbij de kleinste vonk grote vuren kan ontsteken. Het begrijpen van deze dynamieken is cruciaal voor het bevorderen van vrede en het voorkomen van onnodige conflicten.

Het wordt hoog tijd dat we ons collectief bewust worden van de krachten die spelen achter de coulissen van conflict. Laten we het woord ‘oorlog’ niet slechts beschouwen als een abstract begrip, maar als een concrete dreiging die voortkomt uit menselijke keuzes en belangen.

In mijn pleidooi voor vrede roep ik op tot een diepere introspectie, tot het ontwarren van de complexe webben van belangen die leiden tot het uitbreken van conflicten. Laten we streven naar een wereld waarin vrede niet slechts een afwezigheid van oorlog is, maar een positieve kracht die voortkomt uit begrip, mededogen en een gezamenlijke inspanning om onze menselijke erfenis van conflict te overstijgen.

Psychoanalytische Eindnoot: De Diepgewortelde Angsten en Verlangens in de Schaduw van Conflict

In de schijnbare eeuwige dans van mensheid en conflict schuilen diepgewortelde angsten en verlangens die psychoanalytisch kunnen worden ontrafeld. Oorlog, als een manifestatie van onze meest duistere impulsen, onthult het complexe samenspel tussen individuele en collectieve psyche.

Freud zou wellicht wijzen op de rol van het ‘doodsinstinct’, het inherent destructieve aspect van menselijke aard. In de context van oorlog lijkt dit instinct naar voren te komen, waarbij mensen, gedreven door diepgewortelde angsten, geneigd zijn tot destructie, zowel van zichzelf als van anderen.

Ja, het concept van het doodsinstinct, zoals voorgesteld door Sigmund Freud, suggereert een intrigerende dynamiek in de menselijke psyche. Freud stelde voor dat naast het levensinstinct (eros, dat gericht is op overleving en voortplanting), er ook een doodsinstinct (thanatos) is, gericht op zelfvernietiging en de neiging tot agressie en destructie.

In de context van geopolitieke conflicten en individuele wraakzuchtige acties, zou men kunnen betogen dat deze doodsdrift een rol kan spelen. Individuen of zelfs samenlevingen kunnen zichzelf onbewust saboteren door in destructieve patronen te vervallen. Het kan ook tot uiting komen in de wens om anderen te vernietigen, wat soms resulteert in oorlog en geweld.

Het begrijpen van deze diepgewortelde instincten en het erkennen van hun invloed op menselijk gedrag is van cruciaal belang, vooral in de context van conflicten op wereldschaal. Het roept vragen op over hoe we als samenleving kunnen werken aan het beheersen en omleiden van destructieve impulsen, en hoe we collectief kunnen streven naar vreedzamere oplossingen voor geschillen.

Het ‘lustprincipe’, dat streeft naar onmiddellijke bevrediging, kan ook worden gezien als een drijvende kracht achter het verlangen naar macht en territorium. Oorlog, als een poging om deze verlangens te vervullen, ontketent vaak een vicieuze cyclus van geweld en wraak, gedreven door het streven naar het behouden van een illusoire balans van macht.

Daarnaast is er het diep ingebedde verlangen naar verbondenheid en veiligheid. Oorlog kan paradoxalerwijs dienen als een poging om deze verlangens te vervullen, waarbij individuen zich verenigen tegen een externe bedreiging, zelfs als dit betekent dat ze hun eigen psyche en die van anderen moeten schaden.

In een wereld waarin CEO’s  en ministers achter de schermen de touwtjes in handen hebben, lijken individuen gevangen te zitten in een complex web van onbewuste krachten en verlangens. De psychoanalytische lens onthult de innerlijke conflicten die ten grondslag liggen aan de schijnbaar ondoorgrondelijke geopolitieke arena.

Als we streven naar vrede, moeten we niet alleen kijken naar de oppervlakte van politieke besluitvorming, maar ook naar de diepere lagen van de menselijke psyche. Het begrijpen en erkennen van onze diepgewortelde angsten en verlangens kan dienen als een sleutel tot het ontrafelen van de knopen van conflict.

In de psychoanalyse ligt de belofte van zelfontdekking en transformatie. Als individuen en samenlevingen de moed vinden om de schaduwen van conflict onder ogen te zien, kunnen we mogelijk een nieuw hoofdstuk schrijven in de menselijke geschiedenis. Een hoofdstuk waarin het bewustzijn van onze innerlijke wereld bijdraagt aan het smeden van een vreedzamere en meer begripvolle samenleving.

IMG_0049
De hoop is zoekende

Inderdaad, de mens is een complex en merkwaardig ‘beestje’.

We zijn begiftigd met een breed scala aan emoties, impulsen en intellectuele capaciteiten. Het vermogen om lief te hebben, te creëren, maar ook om destructief te zijn, maakt ons tot een unieke soort.

De algehele menselijke geschiedenis is doordrenkt van momenten van grootsheid en compassie, maar ook van conflict en geweld. Onze samenlevingen hebben zich ontwikkeld en zijn gevormd door de interactie van deze krachten. Het begrijpen van onze eigen complexiteit is een voortdurende reis, zowel op individueel niveau als op het niveau van de mensheid als geheel.

De erkenning van onze donkere kanten, zoals destructieve impulsen en de neiging tot conflict, is een eerste stap naar zelfreflectie en collectieve groei. Het streven naar vreedzamere oplossingen en het bouwen van samenlevingen gebaseerd op empathie en begrip vormen cruciale uitdagingen voor onze soort.

De perceptie dat criminele organisaties invloed uitoefenen op regeringen is een diepgewortelde zorg en een onderwerp dat vaak wordt besproken in discussies over machtsstructuren en corruptie. Het is belangrijk om te erkennen dat deze kwestie complex is en dat de situatie in verschillende landen sterk kan variëren.

Corruptie, georganiseerde misdaad en invloed van machtige groepen zijn uitdagingen waarmee samenlevingen wereldwijd worden geconfronteerd. Het kan zich manifesteren op verschillende niveaus, van lokaal tot nationaal en internationaal. Overheden en samenlevingen staan voor de taak om effectieve mechanismen te ontwikkelen om deze problemen aan te pakken en de transparantie en integriteit te vergroten.

Bewustwording, maatschappelijke betrokkenheid en het bevorderen van deugdelijk bestuur zijn enkele manieren waarop mensen kunnen streven naar positieve verandering. Het is ook van vitaal belang dat er sterke juridische kaders en instituties zijn die verantwoordelijkheid bevorderen en straffeloosheid ontmoedigen.

De uitdagingen waar de wereld voor staat, zoals corruptie en georganiseerde misdaad, vragen om gezamenlijke inspanningen van zowel burgers als overheden om een rechtvaardiger en ethischer wereld te bevorderen. Het besef van deze problemen is een eerste stap naar het aanzetten tot verandering.

De geschiedenis van de mensheid is nog niet geschreven, en het is aan ons om te bepalen welke koers we willen volgen.